Bạn có chắc mình không phải là "vật chủ" của giun – sán? Dù bạn giữ vệ sinh cá nhân cẩn thận, ăn uống "có chọn lọc" thì nguy cơ nhiễm ký sinh trùng vẫn luôn hiện hữu trong cuộc sống hàng ngày. Tại Việt Nam, với khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa và thói quen sinh hoạt đặc trưng, giun – sán dễ dàng lây lan qua đường ăn uống, môi trường, hoặc tiếp xúc trực tiếp. Điều đáng lo ngại là phần lớn các trường hợp nhiễm ký sinh trùng thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, khiến người bệnh chủ quan và bỏ lỡ "thời điểm vàng" để điều trị.
Theo thống kê từ Bộ Y tế và các nghiên cứu chuyên sâu về ký sinh trùng, tỷ lệ người Việt nhiễm giun – sán vẫn ở mức cao đáng báo động. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, những "kẻ xâm nhập" thầm lặng này có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe, ảnh hưởng đến gan, não, phổi, thậm chí cả tim mạch.
Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện TOP 5 loại giun – sán phổ biến nhất tại Việt Nam, hiểu rõ cách chúng lây nhiễm, triệu chứng thường gặp và quan trọng hơn là cách bảo vệ bản thân và gia đình khỏi nguy cơ tiềm ẩn này.

1. Giun đũa (Ascaris lumbricoides) – Vị khách không mời phổ biến nhất đường ruột

Giun đũa là loại ký sinh trùng đường ruột phổ biến nhất trên toàn cầu, đặc biệt ở các nước nhiệt đới như Việt Nam. Chúng sống ký sinh chủ yếu trong ruột non của con người.
- Cách lây nhiễm: Thức ăn và nước uống: Trứng giun đũa có thể tồn tại trong đất, nước bị ô nhiễm phân người, động vật. Khi ăn rau sống không rửa kỹ, uống nước lã, hoặc dùng tay bẩn cầm nắm thức ăn, trứng giun sẽ đi vào cơ thể.
- Môi trường: Trẻ em chơi ở nơi đất cát nhiễm bẩn rất dễ nuốt phải trứng giun.
- Triệu chứng thường gặp: Đau bụng: Thường là đau âm ỉ hoặc quặn từng cơn quanh rốn; Rối loạn tiêu hóa; Sụt cân, suy dinh dưỡng, đặc biệt ảnh hưởng đến trẻ em; Ho và khó thở; Trong trường hợp nặng, giun đũa có thể cuộn thành búi gây tắc ruột, chui vào ống mật gây tắc mật,......

2. Giun móc (Ancylostoma duodenale, Necator americanus) – Kẻ hút máu thầm lặng

Giun móc là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây thiếu máu ở các nước đang phát triển. Khác với giun đũa, giun móc có khả năng xâm nhập cơ thể qua da.
- Cách lây nhiễm: Qua da -  Ấu trùng giun móc sống trong đất ẩm, khi con người đi chân trần hoặc tiếp xúc trực tiếp với đất bị nhiễm ấu trùng, chúng sẽ xuyên qua da (thường ở bàn chân, kẽ ngón chân) đi vào máu; Đường ăn uống - Hiếm gặp hơn, nhưng cũng có thể lây nhiễm qua thức ăn, nước uống nhiễm ấu trùng.
- Triệu chứng thường gặp: Thiếu máu, da xanh xao, mệt mỏi kéo dài; Ngứa, nổi mẩn, đặc biệt là ở kẽ ngón chân; Rối loạn tiêu hóa, Đau bụng vùng thượng vị, buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón.

3. Giun kim (Enterobius vermicularis) – Nỗi ám ảnh về đêm của trẻ nhỏ

Giun kim là loại giun có kích thước nhỏ, màu trắng, thường ký sinh ở ruột già và là nguyên nhân phổ biến gây ngứa hậu môn, đặc biệt ở trẻ em.
- Cách lây nhiễm: Tự nhiễm - Giun cái thường bò ra hậu môn vào ban đêm để đẻ trứng. Khi trẻ gãi ngứa, trứng giun bám vào tay và dễ dàng đưa vào miệng, tiếp tục chu trình tự nhiễm; Lây truyền trực tiếp - Trứng giun dễ dàng lây lan qua đồ chơi, quần áo, chăn màn, vật dụng chung trong gia đình, trường học; Hít phải trứng giun: Trứng giun nhẹ có thể bay lơ lửng trong không khí và hít phải.
- Triệu chứng thường gặp: Ngứa hậu môn đặc biệt vào ban đêm; Rối loạn giấc ngủ; Rối loạn tiêu hóa; Tổn thương da do gãi nhiều; Ảnh hưởng đến tâm lý, trẻ có thể bị mất tập trung, học hành sa sút do thiếu ngủ và khó chịu.

4. Sán lá gan nhỏ (Clonorchis sinensis, Opisthorchis viverrini) – Mối nguy từ các món ăn tươi sống

Sán lá gan nhỏ là một loại ký sinh trùng nguy hiểm, thường gây bệnh ở gan và đường mật. Chúng rất phổ biến ở các vùng có thói quen ăn cá sống, gỏi cá.
- Cách lây nhiễm: Ăn cá chưa nấu chín, gỏi cá,...
- Triệu chứng thường gặp: Đau âm ỉ hoặc dữ dội vùng hạ sườn phải; Rối loạn tiêu hóa; Vàng da, vàng mắt; Sốt, mệt mỏi; Gan to, xơ gan

5. Sán dây (Taenia saginata - sán dây bò, Taenia solium - sán dây heo) – Ký sinh trùng từ thịt tái

Sán dây là loại ký sinh trùng có kích thước lớn, hình dẹt, giống dải băng. Sán dây bò và sán dây heo là hai loại phổ biến nhất ở người.
- Cách lây nhiễm: Ăn thịt sống/tái hoặc chưa được nấu chín kỹ
- Triệu chứng thường gặp: Gầy sút cân không rõ nguyên nhân dù ăn uống bình thường hoặc thậm chí ăn nhiều; Rối loạn tiêu hóa; Thiếu máu; Thấy đốt sán màu trắng, dẹt như hạt gạo trong phân hoặc bò ra ngoài hậu môn; Biến chứng nguy hiểm - Ấu trùng sán heo có thể di chuyển ra khỏi ruột và ký sinh ở các cơ quan khác như não (gây u nang não, co giật, đau đầu), mắt (gây giảm thị lực, mù lòa), cơ (gây đau nhức, nổi u cục). 
Một thực tế đáng báo động là rất nhiều người nhiễm giun – sán nhưng lại không hề có triệu chứng rõ ràng hoặc các triệu chứng rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác như rối loạn tiêu hóa, dị ứng da, mệt mỏi mãn tính. Chính vì sự "im lặng" này mà bệnh có thể âm thầm tiến triển, gây ra những tổn thương nghiêm trọng cho nội tạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

6. Giải pháp tận gốc: Xét nghiệm chính xác tại phòng khám ký sinh trùng – Bệnh viện 199

Việc tự ý điều trị các triệu chứng bên ngoài mà không xác định đúng nguyên nhân chỉ là giải pháp tạm thời, không thể loại bỏ hoàn toàn "kẻ thù" thầm lặng này. Để có phác đồ điều trị tận gốc và hiệu quả, bạn cần phải được xét nghiệm chính xác.
Tại Phòng khám Ký sinh trùng – Bệnh viện 199, chúng tôi tự hào là địa chỉ tin cậy hàng đầu tại Đà Nẵng và khu vực miền Trung trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý liên quan đến ký sinh trùng, với những ưu điểm vượt trội:
- Hợp tác chuyên môn với Viện Sốt rét  Ký sinh trùng Quy Nhơn – một trong những viện nghiên cứu và xét nghiệm ký sinh trùng hàng đầu cả nước. 
- Với quy trình chuyên nghiệp và trang thiết bị máy móc hiện đại, chúng tôi cam kết trả kết quả nhanh chóng, giúp rút ngắn thời gian chờ đợi và giảm bớt lo lắng cho người bệnh.
- Khám và tư vấn 1:1 với bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm. Mọi băn khoăn của bạn sẽ được giải đáp tận tình, rõ ràng, giúp bạn an tâm tuyệt đối.
- Phát hiện sớm – Tránh biến chứng lâu dài: Việc xét nghiệm tầm soát ký sinh trùng kịp thời giúp nhận diện và điều trị mầm bệnh ngay từ giai đoạn đầu, ngăn chặn chúng gây ra những tổn thương nghiêm trọng và biến chứng nguy hiểm cho các cơ quan nội tạng như gan, não, phổi, mắt. Điều này không chỉ giúp giảm gánh nặng bệnh tật mà còn bảo vệ sức khỏe tổng thể và nâng cao chất lượng cuộc sống của bạn về lâu dài.
Phòng khám Ký sinh trùng – Bệnh viện 199 luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn để loại bỏ ký sinh trùng, giúp bạn lấy lại làn da khỏe mạnh và một cơ thể tràn đầy năng lượng. Đặt lịch khám ngay tại Website của Bệnh viện!